مرز بین اقتصاد و اخلاق کجاست؟

تا به حال فکر کرده‌اید که چرا گاهی رفتارهای نه چندان درست، عادی و حتی منطقی به نظر می‌رسند؟ چگونه مفاهیمی مثل «منفعت شخصی» و «رقابت بی‌رحمانه» تا این حد در تصمیمات روزمره و حتی ساختارهای بزرگ اجتماعی ما ریشه دوانده‌اند؟ شاید پاسخ در جایی نهفته باشد که کمتر کسی به آن مشکوک می‌شود: در دل نظریه‌های اقتصادی که طی نیم قرن گذشته، بی‌سر و صدا طرز فکر ما را دگرگون کرده‌اند.

در این پادکست، سفری افشاگرانه به دنیای ایده‌هایی خواهیم داشت که ظاهراً به ما «مجوز بد بودن» داده‌اند. از «نظریه بازی‌ها» که استراتژی‌های برد-باخت را ترویج می‌کند، تا «نظریه انتخاب عمومی» که به نهادهای عمومی با دیدی بدبینانه می‌نگرد و «پدیده سواری مجانی» که مسئولیت‌پذیری فردی را زیر سوال می‌برد؛ همه و همه در شکل‌گیری جهانی که امروز می‌شناسیم، نقش داشته‌اند. با شنیدن این اپیزود، درک عمیق‌تری از این موضوع پیدا خواهید کرد که چگونه این تئوری‌ها، نه تنها در کتاب‌های درسی، بلکه در ذهنیت مدیران، سیاست‌گذاران و حتی خود ما نفوذ کرده و گاهی ما را به سمت انتخاب‌هایی سوق داده‌اند که شاید با قطب‌نمای اخلاقی‌مان هم‌راستا نباشند.

هدف ما این نیست که اقتصاد را به کلی محکوم کنیم، بلکه می‌خواهیم با نگاهی نقادانه، پرده از برخی پیامدهای ناخواسته و گاه مخرب آن برداریم. آیا واقعاً این نظریه‌ها تصویری کامل از انسان و انگیزه‌های او ارائه می‌دهند؟ یا اینکه با ساده‌سازی بیش از حد، ما را از ارزش‌های مهم‌تری غافل کرده‌اند؟ این پادکست به شما کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتری به تحلیل‌های اقتصادی رایج بنگرید و شاید، قدمی به سوی بازتعریف یک اقتصاد انسانی‌تر بردارید.

این تحلیل‌ها و گفتگوها با الهام از نگرش‌های ارائه شده در کتاب «مجوزی برای بد بودن» نوشته «جاناتان آلدرد» تهیه و تدوین شده‌اند تا درک بهتری از پیچیدگی‌های رفتار انسانی در مواجهه با ساختارهای اقتصادی پیدا کنیم.